Naar wat ben je naar op zoek?

Het IQ is een maatstaf voor intelligentie. Maar wat is dan precies een IQ?

Walsha Iq 250

Hoogbegaafdheid is meer dan een hoog IQ. Hoogbegaafdheid is een combinatie van een uitzonderlijke intelligentie, creativiteit en doorzettingsvermogen. Als maat voor hoogbegaafdheid wordt echter het IQ genomen, omdat creativiteit en doorzettingsvermogen lastig meetbaar zijn.
Personen met een IQ van >130 worden hoogbegaafd genoemd,
vanaf 145 zijn ze uitzonderlijk hoogbegaafd.

Met een intelligentieonderzoek wordt nagegaan waar je goed in bent, wat je sterke en minder sterke kanten zijn en wat je tot nu toe hebt opgenomen. Samengevat worden de algemeen cognitieve capaciteiten van kinderen, jongeren en volwassenen gemeten en dit aan de hand van een IQ (intelligentie-quotiënt)-test.

De IQ scores geven aan:
115 – 120    Bovengemiddeld
85 – 115      Gemiddeld

Tijdens een intelligentieonderzoek wordt er niet gemeten hoe goed je presteert op school. Schoolse resultaten gaan gedeeltelijk samen met intelligentie. Er komt echter veel meer bij kijken dan dat. Denk maar aan interesses, motivatie, emotioneel welzijn,…

De Amerikaanse psycholoog, David Wechsler, die de bekende intelligentietesten ontwierp, beschreef intelligentie als volgt: “Intelligentie is het vermogen doelgericht te handelen, rationeel te denken en effectief met de omgeving om te gaan”.
Intelligentie is een eigenschap van de hersenen. Het geeft aan hoe goed de hersenen bepaalde functies uitvoeren.

De functies van de hersenen die samen de intelligentie bepalen zijn:

  • kunnen redeneren
  • plannen maken
  • problemen oplossen
  • taal kunnen begrijpen en spreken
  • abstract denken
  • leren van ervaringen
  • relaties kunnen leggen
  • overeenkomsten en verschillen opmerken
  • ruimtelijke oriëntatie
  • informatie opslaan in geheugen en daar weer uit kunnen halen
  • bestaande kennis in nieuwe situaties kunnen toepassen

Een aantal kenmerken die bij hoogbegaafde kinderen naar voren komen:

  • Voorsprong in de ontwikkeling
  • Ongebruikelijk goed geheugen
  • Leergierig en breed geïnteresseerd
  • Sterke fantasie en creativiteit
  • Sensitief en intensief
  • Sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel

Tot de leeftijd van 7 jaar wordt gesproken over een ontwikkelingsvoorsprong. Officieel wordt een kind met een ontwikkelingsvoorsprong niet hoogbegaafd genoemd, omdat de voorsprong nog zou kunnen verdwijnen. Echter hier zijn de meningen verschillend omdat sommige kenmerken van hoogbegaafdheid al bij jonge kinderen en zelfs baby’s aanwezig kunnen zijn.

Hoogbegaafde kinderen hebben een grote potentie op intellectueel gebied. Het benutten van deze potentie hangt af van een aantal factoren; kunnen de kinderen (leren) omgaan met hun perfectionisme, krijgen zij ruimte om autonoom aan de slag te gaan, worden zij geprikkeld en gestimuleerd om moeilijke zaken op te pakken, is er zingeving aanwezig (heeft dat wat je moet doen nut?). Om slechts een aantal zaken te noemen.

De omgeving heeft een grote invloed op het al dan niet tot bloei komen van de potentie bij deze kinderen. Om goed aan te kunnen sluiten bij de behoeftes is kennis van groot belang. Walsha wil graag ouders en professionals ondersteunen bij het vinden van de benodigde kennis en begeleiding.

Hoogbegaafde kinderen zijn snelle denkers, die met creatieve oplossingen kunnen komen. Vaak verloopt de ontwikkeling snel en laten zij dit ook zien. Zo zie je soms dat een baby vroeg zijn hoofd omhoog kan heffen, of heel snel gaat staan. Er zijn peuters die goed en veel praten met een grote woordenschat, maar er zijn ook kinderen die eerst zeker willen zijn van hun zaak en lang observeren en ‘in het hoofd oefenen’. Deze kinderen kunnen je dan verrassen met ineens praten met volzinnen.

Een profiel van hét hoogbegaafde kind is niet te geven: elk kind is anders. Wel belangrijk is dat ouders, zorgverleners en onderwijzers kennis hebben van hoogbegaafdheid en de juiste begeleiding kunnen inzetten.

De IQ-test is een meetinstrument en een manier om hoogbegaafdheid vast te stellen. Veel mensen zien het als een manier om hun hoogbegaafdheid te kunnen bewijzen. Misschien voelt het alsof je dan pas mag vinden en zeggen dat je hoogbegaafd bent.

IQ scores hebben volgende betekenis:
> 145           Uitzonderlijk hoogbegaafd
130 – 145     Hoogbegaafd
121 – 129     Begaafd
115 – 120     Bovengemiddeld

Maar hoogbegaafdheid komt niet altijd naar voren in een IQ-test. Sommige hoogbegaafden scoren zelfs laag op een IQ-test, ook al hebben ze een hoog IQ. Intelligentie is namelijk meer dan de IQ-score die uit een IQ-test komt. Een IQ-test is ook een momentopname. Dat is belangrijk om te onthouden. Want als je net op dat moment niet in staat bent om een goede prestatie te leveren omdat je gemoedstoestand wat minder is, zul je dat zien in de score die uit de IQ-test rolt. Maar dat verandert niet de mate waarin je hoogbegaafd bent.

Veel hoogbegaafden scoren bovendien lager op IQ-testen omdat ze de vragen anders interpreteren of er te moeilijk over nadenken. Het ligt er ook aan wie de IQ-test afneemt. Hoe voel jij je bij deze persoon? En heeft deze persoon wel kennis over hoogbegaafdheid zodat hij of zij dat kan meenemen in het afnemen van de test?

Onze zienswijze is dat een IQ-test hoogbegaafdheid wel kan bevestigen, maar niet kan ontkrachten. Met een IQ-score van, bijvoorbeeld 127 (officieel ben je dan meerbegaafd), kun je dus toch hoogbegaafd zijn.

Het begrip zwakbegaafd is een term voor minder dan gemiddeld begaafd zijn.

In een IQ-test waar een normaal begaafd persoon een gemiddelde IQ-score van 100 haalt, heeft een zwakbegaafde een IQ-score tussen de 70 en 85.
Als er naast een IQ tussen de 70 en 85 ook sprake is van een verminderd aanpassingsvermogen, dan worden zwakbegaafden tot de groep mensen met een lichte verstandelijke beperking gerekend.